Łańcuch rowerowy użytkowanie i wymiana (fot. unsplash.com)
Spis treści
Łańcuch rowerowy – najważniejsza część napędu
Łańcuch to część napędu rowerowego najbardziej narażona na zużycie. Narażony jest on na znaczne naprężenia, pracę w trudnych warunkach (błoto/piasek/śnieg/deszcz) oraz korozję. Stanowi on element, na którym opieramy nie tylko efektywność naszych treningów, ale i bezpieczeństwo.
Dlatego bardzo ważną częścią naszego codziennego obcowania z rowerem powinna być odpowiednia dbałość o łańcuch, ale też inne części napędu, jak kaseta, zębatka oraz łożyska suportu.
Jak często należy wymieniać łańcuch rowerowy?
Nie można określić tego w sposób jednoznaczny ponieważ na zużycie łańcucha ma wpływ wiele czynników. Począwszy od modelu grupy sprzętowej, poprzez dyscyplinę rowerową, a skończywszy na masie rowerzysty, a nawet stylu jazdy. Dlatego najważniejszym czynnikiem powinien być pomiar specjalnym miernikiem, o którym piszemy poniżej.
Jednak przyjęło się, że wymianę powinno wykonywać się w następujących interwałach:
rowery szosowe i grawel co 3500-4000 km
rowery MTB, Trail, Enduro co 2000 km
rowery elektryczne (e-bike) co 1000 km
Wymiana łańcucha, który jest stosunkowo tani w podanych interwałach pozwoli na zwiększeniu przebiegu drogich elementów napędu (kasety i zębatek mechanizmu korbowego).
Jak kontrolować zużycie łańcucha i kiedy go wymienić?
Do sprawdzenia stanu zużycia łańcucha służy… przyrząd do pomiaru zużycia łańcucha (inne nazwy to miernik, przymiar).
Przeważnie jest to proste urządzenie – płaskownik z umieszczonymi w odpowiedniej względem siebie odległości „widełkami”.
Jedno z ramion wpada w ogniwo łańcucha zaś to, jak głęboko wpadnie drugie, wskazuje na stopień zużycia. Przyrząd przeważnie jest dwustronny – jedna ze stron oznaczona jest jako 1.0, co oznacza 1% zużycia łańcucha (łańcuchy stalowe), druga 0.75, co oznacza 0,75% zużycia (łańcuchy tytanowe i aluminiowe).
Jeśli urządzenie wpadnie w łańcuch w całości, nadaje się on zdecydowanie do wymiany.
Przeważnie korzystniejsze jest jednak wymienienie łańcucha wcześniej, ponieważ nadmiernie rozciągnięty nie pracuje optymalnie – może przeskakiwać, hałasować, a przede wszystkim szybciej zużywać pozostałe elementy napędu.
Oprócz pomiaru stanu zużycia łańcucha warto kontrolować przebieg poszczególnych elementów napędu – daje to pewne pojęcie o tym, jak szybko go zużywamy. Jest to parametr indywidualny dla każdego użytkownika i zależy od charakteru jazdy, wagi rowerzysty i warunków, w jakich napęd jest używany. O tym jednak przeczytacie więcej we wpisie dotyczącym zmiany kasety oraz zębatek.
Poniżej przykładowe produkty z naszego sklepu:
Czy możemy wpłynąć na to, jak szybko zużywa się łańcuch?
Łańcuch rowerowy zaprojektowany jest znacznie sprytniej, niż mogłoby się nam wydawać. To nie tylko ciąg połączonych ze sobą ogniw – ważne jest, aby opory na tych łączeniach były jak najmniejsze. Istotne jest również zminimalizowanie oporów wynikających z tarcia/kontaktu łańcucha z kasetą oraz zębatką, a przede wszystkim – zapewnienie płynnej zmiany biegów w przypadku napędów wielorzędowych.
W tych ostatnich łańcuch zmuszany jest przez nas do ciągłego „skakania” po kołach zębatych oraz pracy nierównoległej, w tak zwanym „przekosie”. W napędach 2x lub 3x istotne jest, aby nie dopuszczać do nadmiernego „przekoszenia”, czyli pracy na skrajnych przeciwległych zębatkach napędu, gdyż w takich pozycjach łańcuch narażony jest na znacznie większe naprężenia oraz tarcie, co przyspiesza znacznie jego zużycie.
Dbałość o czystość łańcucha w dużej mierze wpływa na jego zużycie oraz pracę. Zabrudzony nadmierną ilością smaru łańcuch „łapie” piasek, kurz i inne zanieczyszczenia, co przekłada się na szybkie ścieranie ogniw, nie wspominając o kwestii estetycznej – brudny łańcuch psuje wizerunek naszej ukochanej maszyny, a tym naraża nas zniszczenie ubrań rowerowych przez trudne do usunięcia zabrudzenia.
Co potrzebne jest do wymiany łańcucha rowerowego?
Potrzebne umiejętności: łatwy/średni
Narzędzia:
- przyrząd do pomiaru zużycia łańcucha
- cążki do rozpięcia łańcucha
- skuwacz (musi być kompatybilny z ilością rzędów łańcucha)
Wszystkie narzędzia do pomiaru zużycia, rozkuwania, rozpinania łańcucha znajdziesz w rowerowy.com
Przydatne:
- Odtłuszczacz / piana do mycia napędu
- Szczotki, szmatki…
Jak zmienić łańcuch?
Aby ułatwić zdjęcie zużytego łańcucha, warto skorzystać ze sprzęgła blokującego wózek przerzutki w pozycji dającej „luz” na łańcuchu (obecne w większości przerzutek MTB oraz grawelowych) lub naciągając go i tworząc luz na rozpinanym ogniwie przy pomocy haczyka będącego na wyposażeniu większości skuwaczy.
Łańcuch należy rozkuć na jednym z ogniw lub rozpiąć spinkę w przypadku, gdy była ona zastosowana.
Jeśli nie zmieniamy tarczy na taką z inną ilością zębów, bądź kasety na taką z większą ilością zębów na największej z zębatek, długość nowego łańcucha będzie taka sama, jak tego z demontażu. W przeciwnym wypadku należy odpowiednio dodać lub usunąć ogniwa łańcucha (1 ząbek zębatki = 1 ogniwo łańcucha).
UWAGA: Łańcuchy sprzedawane są w długościach 114 lub 118 ogniw. W przypadku napędów MTB oraz grawelowych ilość ogniw przewyższa zazwyczaj 114 ogniw – należy wybrać łańcuch dłuższy.
Aby nie musieć liczyć ogniw, wystarczy rozłożyć stary i nowy łańcuch równolegle na czystej powierzchni (np. na kartonie lub ręczniku papierowym) i w ten sposób znaleźć miejsce, w którym nowy łańcuch powinien zostać skrócony. Należy oczywiście zwrócić uwagę na to, że ogniwa starego łańcucha z uwagi na jego rozciągnięcie będą lekko przesunięte względem nowego.
Po ustaleniu potrzebnej długości łańcucha należy rozkuć go skuwaczem. Nowy łańcuch montujemy przy pomocy pinu wciskanego skuwaczem lub skuwki spinanej specjalnymi cążkami.
Czy usuwać oryginalny smar przed montażem nowego łańcucha?
Nowe łańcuchy pokryte są przez producentów smarem zapobiegającym ich korodowaniu podczas składowania i transportu. Na temat tego smaru krążą niejednorodne opinie. Nasze doświadczenie wskazuje na to, że nie tylko nie warto go usuwać, ale i to, że smar ten świetnie działa oraz nie przyciąga dużej ilości brudu. Warto zatem pozostawić go do pierwszego mycia łańcucha.
Podsumowanie
Łańcuch rowerowy ma istotny wpływ na trwałość całego napędu. Jeśli łańcuch nie zostanie wymieniony na czas tj. będzie już rozciągnięty, uszkodzi kasetę oraz zębatkę (lub zębatki) mechanizmu korbowego. W następstwie tego nawet po zamontowaniu nowego łańcucha będzie on przeskakiwał na małych koronkach kasety lub na zębatce mechanizmu korbowego. Dzieje się podczas silnego naciśnięcia na pedały w sposób nieprzewidywany i może skończyć się urazem.
